آلودگی صوتی كه از طریق احتراق سوخت های فسیلی در خودروها منتشر می شود، طیف وسیعی از تركیبات مختلف آلی و معدنی را به صورت ذرات جامد و گازهای مختلف در بر می گیرد كه اهم آنها شامل هیدروكربن ها، اكسیدهای گوگرد، اكسید ازت، منواكسید و دی اكسید كربن و ذرات معلق هوا(به خصوص ذرات زیر ده میكرون كه تا اعماق ریه نفوذ می كند) است. این مجموعه اعم از حالت منفرد یا مخلوط، اثراتی مثل ایجاد بیماری ها، خسارت به محصولات كشاورزی و منابع طبیعی، زیان و ضرر به ابنیه و اموال و میراث فرهنگی و بالاخره به صورت باران های اسیدی، تخریب اكوسیستم و خوردگی تأسیسات و كاهش میزان دید و افزایش تصادفات زمینی و هوایی را به همراه دارد.
به نظر می رسد یكی از عوامل مؤثر در كاهش آلودگی هوا انجام معاینه فنی خودروهاست؛ به نحوی كه ۵درصد علل وقوع تصادفات در سطح كشور در اثر نقص فنی خودروها به وجود می آید.از طرف دیگر تغییر در اركان اساسی خودروها(شماره موتور، شاسی، رنگ و اطاق) و خارج نمودن آنها از حالت فابریك، یك عمل مجرمانه است كه مشكلات عدیده ای به بار می آورد كه نیاز هست مرتباً تحت كنترل قرار گیرد.در حال حاضر ۶ مركز معاینه فنی مكانیزه در شهر تهران فعال است و در آینده نزدیك، دو یا سه مركز نیز اضافه خواهد شد.به استناد بند ۸۸ ماده یك آیین نامه راهنمایی و رانندگی، ?معاینه فنی عبارت است از بازدید ظاهری وآزمایش های فنی برای تشخیص اصالت خودروها و سنجش میزان سلامت فنی، ایمنی و زیست محیطی وسیله نقلیه?. در ماده ۴۳، رانندگی با وسیله نقلیه ای كه برگ معاینه فنی معتبر نداشته باشد ممنوع شده است.
در ماده ۴۷، فواصل معاینه فنی برای انواع خودروها به ترتیب زیر تعیین شده است:
الف- وسایل نقلیه عمومی، مسافربری و باربری، هر سه ماه یك بار
ب- وسایل نقلیه متعلق به دولت، نهادهای عمومی غیردولتی مانند شهرداری ها، نیروهای نظامی و انتظامی در فاصله سه ماه یا بیشتر
پ- وسایل نقلیه دیگر و موتورسیكلت ها در فاصله های شش ماه یا بیشتر
در ماده ۵۳ اعلام شده در مواردی كه حركت وسیله نقلیه ای در راه های عمومی طبق نظر كارشناس راهنمایی و رانندگی و پلیس راه به علت معایب و نواقص فنی خطرناك تشخیص داده شود، ضمن اعمال قانون، پلاك آن اخذ و با نصب پلاك تعمیری به تعمیرگاه اعزام می شود و پس از رفع نقص فنی، نیاز هست مالك یا نماینده قانونی وی برای پس گرفتن پلاك به راهنمایی و رانندگی محل مراجعه كند.
حاتم محمدی*كارشناس عالی تصادفات