مقدمه اي بر روانشناسي

روانشناسي در زمرهي علومي است كه در بسياري از زمينه هاي مختلف دانش ريشه دوانده است.گستره وقابليت هاي اين دانش حوزه هاي بسيار متنوع و مختلفي را در بر مي گيرد.

در بين علما ودانشمندان اعصار گذشته كمتر شخصي را مي توان پيدا كرد كه صرفا بر يك موضوع خاص از علم متمركز شده باشند.بر خلاف امروز معمولا در گذشته افراد برجسته در زمينه ها و رشته هاي متعدد وبعضا مختلف از دانش بشري سر امد ومتخصص مي شدند.اينكه شخصي رياضي دان و منجم ودر عين حال پزشك و روانشناسي حاذق و از طرف ساعر وعارفي نامدار باشد به طور عمده مربوط به گذشته هاست و امروزه مخصوصا در دهه هاي اخير علم گرايي افراطي از يك سو وبرخي ضرورت هاي انكار نا پذير از سوي ديگر حيطه هاي مختلف دانش را به شدت تجزيه كرده است.اكنون گرايش هاي كل گرايانه حتي در يك حوزه واحد كمتر مورد توجه قرار مي گيرد. به عنوان مثال روانشناسي كه روزي زير مجموعه فلسفه و در زمره علوم عقلي بشمارمي رفت در اوايل قرن نوزدهم به دنبال كوشش هاي تجربه گرايان  نه تنها به يك دانش مستقل تبديل شد بلكه در ست يا غلط ادعاهايي را نيز در برابر  ديدگاه هاي فلسفي مطرح كرد.

به هر حال طولي نكشيد كه روانشناسي در شاخه هاي مختلف علوم وارد شد و خود نيز به حوزه ها يا گرايش هاي مختلف تقسيم شد به صورتي كه هم اكنون تعداد رشته هاي مستقل روانشناسي قريب به چهل مورد مي شود.اين حوزه ها اگر چه زير مجوعه هاي روانشناسي بشمار مي ايند و مشتركات زيادي دارند ليكن در پاره اي موارد در كنار تشابهاتشان به موضوع هاي مي پردازند كه بسيار متنوع و متفاوتند.

براي نمونه در اينجا به چند گرايش روانشناسي به صورت بسيار مختصر اشاره

مي شود.

1.روانشناسي بايلني:

اين شاخه از روانشناسي برموضوع اختلاللت رواني وارايه روش هاي پيش گيرانه و درماني بر مبناي عوامل روانشناختي متمركز مي شود.

2.روانشناسي تربيتي:

در اين گرايش به طور عمده از يافته هاي دانش روانشناسي در تعليم و تربيت استفاده مي شود.

3.روانشناسي اجتماعي:

روابط متقابل اشخاص با يكديگر تعامل در گروه تبليغات و يه طور كلي انچه به خصائص روانشناسي گروه ها اجتماعات و جوامع مربوط مي شود در اين حوزه مورد توجه قرار مي گيرد.

4.روانشناسي مشاوره:

كمك به رشد و شكوفايي شخصيت افراد تقويت انها در مواجه با مشكلات شخصيتي خانوادگي و تحصيلي وشغلي و ....پيشگيري از تبديل نا راحتي ها و مشكلات معمولي به اختلافات عميق رفتاري ورواني و... از موضوع هاي مورد علاقه روانشناسان مشاوره است.

5.روانشناسي صنعتي _سازماني:

روانشناسي صنعتي به روابط مختلف انسان و ماشين  انسان وكار  بهره وري  شخصيت هاي سانحه پذير  روابط متقابل اشخاص در محيط كار و به طور خلاصه انچه به تعامل شخصيت انسان در محيط هاي صنعتي يا اداري مربوط مي شود مي پردازد.

6.رونشناسي نظامي:

روانشناسي نظامي مجموعه غني از علوم وفنوني است كه حول محوريت ويژگي ها و توانمندي هاي انسان براي نيل به اثر بخشي وكار امدي هر چه بيشتر نيروها و يگان هاي نظامي متمركز است. روانشناسي نظامي يك ابزار علمي بسيار مهم در دست طراحان و مديران و فرمانده هان نظامي است كه از ان در اصلاح و بهبود عملكرد افراد براي موفقيت در ماموريت هاي محوله استفاده مي شود  موضوع هاي مثل چه كسي در چه شرايطي ودر چه ماموريتي بهترين بازده و عملكرد را دارد از جمله اساسي ترين نتايج حاصله از دانش روانشناسي نظامي است.

7.روانشناسي سياسي:

ارتباط تنگاتنگ موضوع روانشناسي با فرد اجتماع و فرهنگ ورود ان رابه حوزه مسايل سياسي اجتناب نا پذير كرده است امروزه علوم سياسي به عنوان يكي از رشته هاي تخصصي كه با ذهن و انديشه هاي انسان با در نظر گرفتن پيچيدگي هاي ان سر وكار دارد از نتايج يافته هاي روانشناسي به ويژه روانشناسي اجتماعي و شناختي بهره مي گيرد .

در نمونه هاي معرفي شده تفاوت گرايش هاي مختلف روانشناسي به خوبي روشن است در عين حال نيز واضح است كه عنصر پايه و مشترك همگي انسان با تمام پيچدگي ها شگفتي ها و نا شناخته ها يش است در واقع همين فصل مشترك موجب عمق نفوذ و توسعه دانش روانشناسي در زمينه هاي مختلف  شده است.بديهي است كه شناخت صحيح و كامل اين فصل مشترك مقدمه و لازمه ورود به مسايل تخصصي و جزيي تر به شمار مي ايد. علي رغم اين هم به دليل نبود مجال و هم به اين دليل كه فرض بر اين است كه خوانندگان محترم دا نش مقدماتي مورد نياز در زمينه روانشناسي به شكل عام را دارا هستند از طرح مو ضوع هاي عمومي پرهيز كرده و به بحث پيرامون روانشناسي اطلاعات مي پردازيم. موضوعي كه با توجه به قابليت هاي ان از ارزش وحساسيت ويژه اي برخوردار است و متاسفانه در جامعه اطلاعاتي ما كمتر به ان توجه شده است.